Wat betekent verantwoordelijk leiderschap in de filantropie? Het volgende verhaal geeft een antwoord op deze vraag en draagt een tal van wijsheden in zich mee. Umar r.a. (metgezel en leider na Abu Bakr r.a.) nam een middagdutje in de schaduw van een boom. Een vrouw kwam naar hem toe en zei het volgende: ‘Ik ben een behoeftige vrouw en heb kinderen. Umar heeft Muhammad bin Maslamah gestuurd naar ons gebied om Zakat te collecteren en te distribueren, maar hij heeft ons niets gegeven. Zou u met hem kunnen praten namens ons?’ Umar riep vervolgens Muhammad bin Maslamah bij zich. Muhammad bin Maslamah zei: ‘Vrede zij met u (Assalamoe Alaikoem), Oh Leider van de gelovigen.’ De vrouw wist niet dat zij zich beklaagde bij Umar en schaamde zich.
Umar zei vervolgens tegen Muhammad: ‘Ik heb altijd de beste Zakat beambten geselecteerd! Wat zal jouw antwoord richting God zijn wanneer Hij jou vraagt over de situatie van deze vrouw?’ Muhammad’s ogen vulden zich met tranen. Umar continueerde: ‘Wanneer je de volgende keer gaat naar het gebied (waar deze vrouw woont), geef haar Sadaqah (liefdadigheid) voor het afgelopen jaar en het jaar daarvoor (wat ze reeds had moeten krijgen). Ik twijfel of ik jou nog eens zou willen sturen (om dit werk te verrichten).’ Umar gaf vervolgens de vrouw drie kamelen samen met meel en olie en gaf aan dat zij zich hier mee moet onderhouden totdat de Zakat beambte haar bezoekt. (Al Amwal, p.599)
Bovenstaand verhaal is een prachtige concretisering van hoe verantwoordelijk leiderschap richting de minderbedeelden in een samenleving eruit ziet:
1. Umar r.a. (de Leider) was benaderbaar voor iedereen. Het is belangrijk om een atmosfeer te creëren waarin er een gelijk speelveld is tussen de ‘gever’ en de ‘ontvanger’. Zoals reeds aangegeven in een vorig artikel delen zowel de gever als de ontvanger in elkaars geluk, hoop etcetera..
2. Umar r.a. maakte zichzelf niet bekend richting de mevrouw. De primaire focus is dat het hogere doel bereikt wordt (het welzijn van deze vrouw en haar kinderen) en wie dat voor zijn rekening neemt is secundair.
3. Umar r.a. benadrukt dat het werken in de filantropiewereld gepaard gaat met een immense verantwoordelijkheid. Het is belangrijk dat Zakat beambten (werkers) benaderbaar en compassievol zijn, sterke raakvlakken hebben met de samenleving en bovenal zich inzetten voor het welzijn van mensen. Zakat beambten behoren dienend te zijn.
4. Umar r.a. toont structureel aan dat Zakat gebruikt dient te worden om levens te empoweren en een behoeftige te transformeren naar een welvarende in psychische, sociale, spirituele en financiële zin.
Dit artikel is geschreven door Imad el Fadili en vormt een deel van een serie aan artikelen die geschreven worden door verschillende auteurs.
