Allah (swt) gaf ons Zakat als instrument om armoede te bestrijden, om ons bezit te zuiveren, maar ook om banden te smeden binnen onze gemeenschappen.
In een wereld waarin geld binnen seconden de aarde rondreist, vergeten we soms: de grootste impact begint vaak naast onze eigen voordeur. Lokaal geven is niet alleen praktisch. Het is geworteld in onze traditie, onze geschiedenis en onze gedeelde toekomst.
Hier zijn vijf krachtige redenen waarom jouw Zakat het verschil maakt, juist hier, in jouw eigen buurt.
1. De Profeet Mohammed (vzmh) gaf instructie om Zakat lokaal te verdelen
Toen de Profeet Mohammed (vzmh) Mu’adh ibn Jabal naar Jemen stuurde om de islam te onderwijzen, droeg hij hem op:
“…Vertel hen dat Allah (swt) Zakat heeft verplicht, die genomen wordt van hun rijken en gegeven wordt aan hun armen.¹
Deze overlevering onderstreept een simpel maar krachtig principe: Zakat is bedoeld voor de mensen binnen de gemeenschap waar het verzameld wordt. Dichtbij dus, niet ver weg. Bij het Nationaal Zakat Fonds belichamen we deze sunnah.
2. Lokale Zakat was de norm in de islamitische geschiedenis
Mu’adh ibn Jabal stuurde aanvankelijk een deel van de ingezamelde Zakat uit Jemen naar Medina. Maar kalief Omar ibn al-Khattab corrigeerde hem:
“Ik heb je niet gestuurd als belastinginner, maar om van de rijken te nemen en het aan de armen te geven.”²
Pas toen er geen lokale ontvangers meer waren, werd het overschot naar Medina gestuurd.
Ook later, in andere islamitische tijdperken, zoals die van de Abbasiden en Andalusiërs, bleef dit het uitgangspunt. Lokale verdeling was geen uitzondering, maar beleid. Het was een manier om gemeenschappen sterk, stabiel en zelfvoorzienend te houden.
3. Zakat versterkt de gemeenschap van binnenuit
Zakat is een sociaal weefsel dat ons met elkaar verbindt. Door lokaal te geven, verklein je afstanden tussen mensen. Je geeft niet alleen geld, maar ook aandacht, erkenning en hoop.
Onderzoek laat zien dat mensen die lokaal geven zich meer verbonden voelen met hun omgeving, en een diepere vorm van tevredenheid ervaren.³
Zakat is dus niet alleen een systeem, maar een middel voor gemeenschapsgevoel. Bij het Nationaal Zakat Fonds ontvangen we telefoontjes van Zakat aanvragers die zich vergeten voelen door de medemoslims in Nederland. De Zakat die gegeven wordt, wordt lokaal terug gegeven.
4. Islamitische rechtsscholen onderstrepen lokale verdeling
Alle vier de grote rechtsscholen benadrukken het belang van lokale Zakat.
- De Shafi’i-school stelt dat Zakat niet buiten de regio gegeven mag worden zolang er lokaal ontvangers zijn
- De Maliki-school beschouwt het overdragen als ongeoorloofd, behalve bij noodzaak
- De Hanafi-school vindt het afkeurenswaardig, tenzij het gaat om familieleden of grotere noden
- De Hanbali-school raadt aan om alle Zakat lokaal te verdelen, tenzij er geen ontvangers zijn⁴
Grote geleerden zoals Imam Al-Mawardi en Imam Al-Nawawi benadrukten dat lokale verdeling niet alleen verstandig is, maar ook de sleutel tot stabiliteit en solidariteit.
Alle vier de grote wetscholen pleiten voor lokale Zakat-verdeling. Dit is precies wat mogelijk is via het Nationaal Zakat Fonds: jouw Zakat, voor mensen in jouw eigen omgeving.
5. Zakat helpt niet alleen individuen, maar hele gemeenschappen
Volgens Imam al-Tabari is het doel van Zakat tweevoudig:
“Het vervullen van noden én het versterken van de islam.”⁵
Door lokaal te geven, ondersteun je niet alleen mensen in nood, maar bouw je aan collectieve kracht. Zo bouw je mee aan een gemeenschap waarin de islam zichtbaar, sterk, levend en relevant blijft.
Jouw gift is meer dan geld. Het is een teken van verbondenheid. Een zaadje dat, als het dichtbij wordt geplant, diepe wortels kan schieten.
Bronnen
¹ Sahih al-Bukhari, Hadith 1395
² Kitab al-Amwal van Imam Abu Ubayd, Hadith 1912
³ Greater Good Science Center, University of California, Berkeley
⁴ Al-Zayla’i, Nasab al-Rayah 2:423; Reliance of the Traveller, p. 272; Zad al-Mustaqni’, p. 78; Tawdih al-Ahkam min Bulugh al-Maram 3:27; Imam Al-Mawardi, Al-Ahkam al-Sultaniyya; Imam Al-Nawawi, Sharh al-Muhadhdhab
⁵ Imam al-Tabari, Tafsir al-Tabari, commentaar op Soera At-Tawba (9:60)
